Stan surowy otwarty to jeden z podstawowych etapów budowy domu jednorodzinnego lub budynku użytkowego. Obejmuje wszystkie prace konstrukcyjne od fundamentów aż do momentu „zamknięcia” bryły budynku, czyli wykonania dachu oraz montażu stolarki otworowej (okien i drzwi).
1. Definicja stanu surowego otwartego
- Stan surowy – etap budowy, w którym powstaje konstrukcja nośna obiektu: fundamenty, ściany, stropy i dach.
- Otwarte – oznacza, że zamknięta jest jedynie bryła budynku (dach i stolarka), ale wnętrze pozostaje niewykończone (brak instalacji, tynków, posadzek).
W praktyce stan surowy otwarty kończy się po wykonaniu:
- Fundamentów i ław fundamentowych
- Ścian nośnych i działowych (wstępnych)
- Stropów międzykondygnacyjnych
- Konstrukcji i pokrycia dachu
- Montażu okien i drzwi zewnętrznych
2. Etapy realizacji stanu surowego otwartego
2.1. Fundamenty
- Wykopy – przygotowanie wykopów pod ławy i ściany fundamentowe.
- Zbrojenie i szalunki – montaż prętów zbrojeniowych oraz form drewnianych lub stalowych.
- Wylewanie betonu – wykonanie ław i ścian fundamentowych zgodnie z projektem i normami.
- Hydroizolacja – gruntowanie i izolacja pozioma/ pionowa, ochrona przed wilgocią gruntową.
2.2. Ściany nośne i działowe
- Materiały: bloczki betonowe, pustaki ceramiczne, silikatowe lub bloczki komórkowe.
- Wykonanie murów warstwowo:
- Wyrównanie pierwszej warstwy zaprawą.
- Murowanie kolejnych warstw z kontrolą poziomu i pionu.
- Montaż nadproży nad otworami okiennymi i drzwiowymi.
2.3. Stropy
- Typy stropów: żelbetowe monolityczne, prefabrykowane (teriva, filigran), gęstożebrowe.
- Wykonanie: montaż podpór, zbrojenie (monolityczne) lub układanie elementów prefabrykowanych.
- Wylewanie betonu (jeśli dotyczy), pielęgnacja i usuwanie podpór po uzyskaniu wystarczającej wytrzymałości.
2.4. Dach
- Konstrukcja dachowa:
- Więźba drewniana (najczęściej tradycyjna krokwiowo-murłatinowa) lub prefabrykowana (więźba dachówkowa).
- Krokwie, murłaty, jętki, płatwie – elementy nośne.
- Pokrycie: dachówka ceramiczna, cementowa, blacha (trapezowa, panelowa), gont bitumiczny.
- Obróbki blacharskie: kosze, rynny, wiatrownice, kalenice.
- Membrana/paroizolacja i łaty-kontrłaty pod pokrycie.
2.5. Stolarka otworowa
- Okna zewnętrzne: PCV, drewno, aluminium; montaż w ościeżach z zastosowaniem piany montażowej i taśm uszczelniających.
- Drzwi zewnętrzne: antywłamaniowe lub standardowe, z prógami i progowymi uszczelkami.
- Zabezpieczenie otworów: okna i drzwi chronią wnętrze przed warunkami atmosferycznymi, jednocześnie umożliwiając wentylację.
3. Cel i korzyści stanu surowego otwartego
- Ochrona konstrukcji – zamknięta bryła chroni przed opadami i wilgocią, co zabezpiecza materiały budowlane.
- Kontrola jakości – możliwość oceny wykonania głównych elementów konstrukcyjnych przed wykończeniami.
- Płynny przebieg dalszych prac – umożliwia rozpoczęcie instalacji elektrycznych, wodno-kanalizacyjnych i dociepleń bez opóźnień pogodowych.
4. Rekomendacje i uwagi wykonawcze
- Dokumentacja fotograficzna – zdjęcia kolejnych etapów (fundamenty, stropy, więźba) ułatwiają odbiór.
- Kontrola wymiarów – porównanie realizacji z projektem architektonicznym (odstępstwa do ±2 cm).
- Ochrona materiałów – przykrycie stropów i murów przed deszczem; zabezpieczenie drewna więźby przed wilgocią.
- Koordynacja branż – ustalenie przebiegu instalacji elektrycznych i wentylacyjnych, by nie kolidowały z późniejszymi pracami murarskimi czy tynkarskimi.
Stan surowy otwarty to fundament budowy domu — obejmuje wykonanie nośnej konstrukcji od fundamentów po dach i zamknięcie bryły budynku oknami oraz drzwiami. To etap, w którym sprawdza się jakość wykonawstwa i zabezpiecza wnętrze przed czynnikami zewnętrznymi. Po jego zakończeniu możliwe jest rozpoczęcie instalacji oraz prac wykończeniowych, co pozwala zrealizować projekt domu zgodnie z harmonogramem i bez przestojów.
